Çin’de Tayvan Boğazı’na savaş gemisi gönderen ABD ve Kanada’ya tepki: Provokatif

Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), ABD ve Kanada’yı geçen hafta Tayvan Boğazı’na savaş gemisi gönderdikleri gerekçesiyle kınadı.

PLA Güney Hareket Merkezi Komutanlığı Sözcüsü Kıdemli Albay Şı Yi, ABD ve Kanada’nın bölgeye savaş gemisi göndermesine ilişkin açıklama yaptı.

Şı, söz konusu adımın “provokatif” olduğunu vurgulayarak, bunun bölgesel barış ve istikrara ciddi manada zarar verdiğini kaydetti.

Her türlü provokatif girişime karşılık vermeye hazır olduklarına işaret eden Şı, savaş gemilerinin boğazdaki seyirleri boyunca hava ve deniz kuvvetleri tarafından gözlemlendiği bilgisini paylaştı.

PLA’ya ait 52 savaş uçağının 1 Kasım’da Tayvan’ın Hava Savunma Tanımlama Sahası (ADIZ) ilan ettiği bölgeye girmesinin ardından ABD muhrip gemisi USS Dewey, Kanada fırkateyni HMCS Winnipeg ile Tayvan Boğazı’nı geçerek Çin’in bu adımına cevap vermişti.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı

Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etti.

Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin’i temsil etti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin ardından 1971’de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale geldi.

Pekin yönetimi, “Tek Çin” ilkesini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM’de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.